Παρουσίαση, “Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης: 110 Χρόνια Μουσικής Ιστορίας”, Τρίτη 03/06/2025
03/06/2025
Παρουσίαση “Θεσσαλονίκη: Σεφαραδίτικη & Αρμένικη Μουσική Παράδοση”, Πέμπτη 12/06
24/09/2025
Παρουσίαση της Εθνικής Σχολής Μουσικής και των παραγόντων που καθόρισαν τη διαμόρφωση και την εξέλιξή της, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων 65+ του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης
Η μουσική με βούληση έκφρασης της εθνικής ταυτότητας καλλιεργήθηκε στο πλαίσιο των ποικίλων πολιτικών, κοινωνικών, συνοριακών αλλά και αισθητικών ανακατατάξεων που ελάμβαναν χώρα στην Ευρώπη τον 19ο αιώνα.
Στη μουσική των Ιονίων Νήσων του ίδιου αιώνα εντοπίζονται οι πρώτες προσπάθειες έκφρασης ελληνικού πατριωτισμού, εμπνευσμένες από την ελληνική παλιγγενεσία, ειδικά μετά τις όπερες του Παύλου Καρρέρ. Ωστόσο, οι προσπάθειες εννοιολογικής, μουσικής και θεσμικής καθιέρωσης μίας ελληνικής Εθνικής Σχολής γίνεται από τον Γεώργιο Λαμπελέτ και, κυρίως, από τον Μανώλη Καλομοίρη, κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα. Οι ιδέες της αναδυόμενης πολυστυλιστικής ελληνικής Εθνικής Σχολής κυριάρχησαν έως και το 1950.
Η παρούσα διάλεξη ξεκινά με μία σύντομη αναδρομή στους τρόπους μουσικής αναπαράστασης και έκφρασης της εθνικής ταυτότητας στον δυτικό μουσικό πολιτισμό, την συζήτηση της σύγχρονης κριτικής πρόσληψης της έννοιας της ταυτότητας, και των περιεχομένων της ελληνικής ταυτότητας όπως διαμορφώθηκε από την ελληνική ιστοριογραφία από τα μέσα του 19ου αιώνα. Η στυλιστική ποικιλομορφία της ελληνικής εθνικής σχολής γίνεται κατανοητή με πολλά παραδείγματα από διαφορετικούς συνθέτες, και με πολιτισμικές και πολιτικές αναφορές στον δημοτικισμό, στην μεγάλη Ιδέα και την διάψευσή της μετά το 1922, και στον αστικό εκσυγχρονισμό του Βενιζέλου.
Αν και η ελληνική μουσική ιστοριογραφία συνήθως περιορίζει τη συζήτηση περί εθνικής μουσικής στην ελληνική εθνική σχολή, στην παρούσα διάλεξη θα συζητήσουμε, επιπλέον, την πρόσληψη και μουσική έκφραση της ελληνικότητας από το έντεχνο λαϊκό τραγούδι της δεκαετίας του 1960 και ύστερα, καθώς και από τις ποικίλες νοηματοδοτήσεις μέσω αναφορών στις ελληνικές παραδόσεις που αναζήτησε ο ελληνικός μουσικός μοντερνισμός μετά το 1950.
Παρουσίαση και μουσικά παραδείγματα:
Κώστας Χάρδας (παρουσίαση και πιάνο)
Αγαθή Νικολαΐδου (πιάνο)
Δημήτρης Κουνέλης (πιάνο)
