
Παρουσίαση “Ευρωπαϊκή Μουσική: Αναγέννηση”, Πέμπτη 20/03/2025
17/03/2025
Παρουσίαση,”Ευρωπαϊκή Μουσική: Μπαρόκ 2 – Όπερα”, Πέμπτη 03/04/2025
01/04/2025Παρουσίαση της Ευρωπαϊκής Μουσικής του Μπαρόκ (Οργανική Μουσική) και των παραγόντων που καθόρισαν τη διαμόρφωση και την εξέλιξή της, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων 65+ του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης.
Προερχόμενος από το πορτογαλικό “barroco” (ακανόνιστο μαργαριτάρι), ο όρος “μπαρόκ” χρησιμοποιείται ευρέως από τον 19ο αιώνα για να περιγράψει την περίοδο της δυτικοευρωπαϊκής έντεχνης μουσικής από το 1600 έως το 1750 περίπου. Η μπαρόκ περίοδος είναι μία από τις πλουσιότερες και πλέον ποικιλόμορφες στην ιστορία της μουσικής. Χαρακτηρίζεται από ένα έντονο και δραματικό στοιχείο που έχει στόχο να ανακινήσει τα συναισθήματα (affetti) του ακροατή (“θεωρία των παθών”), με τη μουσική γλώσσα να προσομοιάζει αυτή της ρητορικής, τόσο σε επίπεδο σύνθεσης όσο και ερμηνείας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, την περίοδο του Μπαρόκ αναδύθηκε και κατέκτησε εξέχουσα θέση, παράλληλα με τη φωνητική μουσική, η οργανική μουσική.
Όργανα όπως το βιολί εξελίχθηκαν και απέκτησαν μεγάλη δημοτικότητα, νέα όργανα όπως οι πρώιμες μορφές του πιάνου έκαναν την εμφάνισή τους, ενώ σύνολα οδηγώντας στη δημιουργία της ορχήστρας. Οι κατασκευαστικές εξελίξεις στη διεύρυνση των εκφραστικών και δεξιοτεχνικών δυνατοτήτων τους, οι οποίες είναι εμφανείς σε έργα αυτοσχεδιαστικού χαρακτήρα (πχ toccata, fantasia, preludio), είδη μιμητικής αντίστιξης (πχ capriccio, ricerare), έργα με αντιθετικές ενότητες (πχ canzona, sonata), χορούς (συνήθως σε μορφή σουίτας) ή παραλλαγές (συνήθως πάνω σε δοσμένη μελωδία μπάσου, όπως chacone, passacaglia, folia).
Παράλληλα αναπτύσσονται και παγιώνονται είδη όπως η sonata da chiesa και η sonata da camera, η trio sonata, η sinfonia, η ouverture και το concerto (solo και grosso)
Παρουσίαση και μουσικά παραδείγματα:
Θεόδωρος Κίτσος (θεόρβη)
Δήμος Γκουνταρούλης (μπαρόκ τσέλο)