Παρουσίαση “Ευρωπαϊκή Μουσική: Μεσαίωνας”, Τρίτη 18/02/2025

Παρουσίαση της Ευρωπαϊκής Μουσικής του Μεσαίωνα και των παραγόντων που καθόρισαν τη διαμόρφωση και την εξέλιξή της, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων 65+ του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης
Για την ευρωπαϊκή ιστορία, ο Μεσαίωνας είναι η χρονική περίοδος που βρίσκεται μεταξύ του ελληνορωμαϊκού και του σύγχρονου ευρωπαϊκού κόσμου (5ος–15ος αι.). Την περίοδο αυτή μπαίνουν τα θεμέλια της δυτικής ευρωπαϊκής μουσικής και καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο αυτή εξελίσσεται. Με σημείο αναφοράς το γρηγοριανό μέλος (συμβατικός όρος που χρησιμοποιείται για να προσδιοριστεί το παραδοσιακό μονοφωνικό λειτουργικό και ημιλειτουργικό μέλος της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας) και τους τρόπους επεξεργασίας του, το ενδιαφέρον στη μουσική της Δύσης αρχίζει να μετατοπίζεται από την οριζόντια μονοφωνική γραφή σε μια πιο κάθετη προσέγγιση, με την έννοια της συνήχησης να αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία. Σε συνδυασμό με την εμφάνιση και εξέλιξη της μουσικής σημειογραφίας, στην αποκαλούμενη σχολή της Παναγίας των Παρισίων (12ος–13ος αι.) απαντώνται οι πρώτες εκτεταμένες συνθέσεις για τρεις και τέσσερις φωνές. Παράλληλα αρχίζουν να καταγράφονται οι πρώτες κοσμικές μελωδίες της μέχρι τότε προφορικής παράδοσης, συγκεκριμένα της τέχνης των τροβαδούρων και των τρουβέρων. Η διασταύρωση της κοσμικής μουσικής με την εκκλησιαστική θα οδηγήσει στην ανάδειξη του μοτέτου που θα κυριαρχήσει ως είδος μουσικής σύνθεσης και θα επεκτείνει «κοινωνικά» την, έως τότε, σχεδόν αποκλειστικά εκκλησιαστική πολυφωνία. Για τον 14ο αι. δύο διακριτές παραδόσεις είναι κυρίαρχες: αυτή της ars nova που αναπτύσσεται στη γαλλόφωνες περιοχές και αυτή του ιταλικού trecento. Κατακλείδα για τη μουσική του Μεσαίωνα η ars subtitior, η οποία χαρακτηρίζεται από τη ρυθμική πολυπλοκότητά της που θα φτάσει το υπάρχον σύστημα μουσικής σημειογραφίας στα όρια του.
MESAIWNAS for print