Παρουσίαση, “Ευρωπαϊκή Μουσική του Μπαρόκ – Οργανική”, Πέμπτη 23/10/2025

Παρουσίαση της Ευρωπαϊκής Μουσικής του Μπαρόκ (Οργανική Μουσική) και των παραγόντων που καθόρισαν τη διαμόρφωση και την εξέλιξή της, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων 65+ του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης

Προερχόμενος από το πορτογαλικό “barrocco” (ακανόνιστο μαργαριτάρι), ο όρος “μπαρόκ” χρησιμοποιείται ευρέως από τον 19ο αιώνα για να περιγράψει την περίοδο της δυτικοευρωπαϊκής έντεχνης μουσικής από το 1600 έως το 1750 περίπου. Η μπαρόκ περίοδος είναι μία από τις πλουσιότερες και πλέον ποικιλόμορφες στην ιστορία της μουσικής. Χαρακτηρίζεται από ένα έντονο και δραματικό στοιχείο που έχει στόχο να ανακινήσει τα συναισθήματα (affetti) του ακροατή (“θεωρία των παθών”), με τη μουσική γλώσσα να προσομοιάζει αυτή της ρητορικής, τόσο σε επίπεδο σύνθεσης όσο και ερμηνείας.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, την περίοδο του Μπαρόκ αναδύθηκε και κατέκτησε εξέχουσα θέση, παράλληλα με τη φωνητική μουσική, η οργανική μουσική. Όργανα όπως το βιολί εξελίχθηκαν και απέκτησαν μεγάλη δημοτικότητα, νέα όργανα όπως οι πρώιμες μορφές του πιάνου έκαναν την εμφάνισή τους, ενώ άρχισαν να μεγαλώνουν τα μουσικά σύνολα οδηγώντας στη δημιουργία της ορχήστρας. Οι κατασκευαστικές εξελίξεις των οργάνων οδήγησαν τους εκτελεστές στη διεύρυνση των εκφραστικών και δεξιοτεχνικών δυνατοτήτων τους, οι οποίες είναι εμφανείς σε έργα αυτοσχεδιαστικού χαρακτήρα (πχ toccata, fantasia, preludio) είδη μιμητικής αντίστιξης (π.χ. capriccio, ricercare), έργα με αντιθετικές ενότητες (π.χ. canzona, sonata), χορούς (συνήθως σε μορφή σουίτας) ή παραλλαγές (συνήθως πάνω σε δοσμένη μελωδία μπάσου, όπως charconne, passacaglia, folia).

Πράλληλα, αναπτύσσονται και παγιώνονται είδη όπως η sonata da chiesa και η sonata da camera, η trio sonata, η sinfonia, η ouverture και το concerto (solo και grosso).

Μουσικά παραδείγματα:
Θεόδωρος Κίτσος (θεόρβη)
David BogoradΕυτυχία Ταλακούδη (μπαρόκ βιολί)

MPAROK 1 23-10 UPDATED FOR PRINT_reduced