Παρουσίαση, “Κλασικισμός 2: Όπερα”, Τρίτη 01/04/2025

Παρουσίαση της Ευρωπαϊκής Μουσικής του Κλασικισμού (Όπερα) και των παραγόντων που καθόρισαν τη διαμόρφωση και την εξέλιξή της, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων 65+ του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης.

Στα μέσα του 18ου αιώνα, η opera buffa αναδύεται ως αντίλογος στην αισθητική πρόταση της opera seria και του Γαλλικού της αντιστοίχου, της tragédie lyrique. Σε αντίθεση με τον ηθικοπλαστικό διδακτισμό των δύο αυτών εδραιωμένων οπερατικών ειδών, όπως αυτός εκφραζόταν μέσω της θεματολογικής τους εστίασης σε μυθικά ή ιστορικά πρόσωπα που βρίσκονται αντιμέτωπα με ηθικές προκλήσεις ή απειλές, η opera buffa έστρεψε την προσοχή της στη ζωή των καθημερινών ανθρώπων και στα πάθη που καθοδηγούν τις πράξεις και τις αποφάσεις τους. Η θεματολογική αυτή μεταστροφή βρήκε το μουσικό της αντίστοιχο σε ένα μουσικό ιδίωμα που βασιζόταν στην ιδέα της ανεπιτήδευτης απλότητας και της βραχυπρόθεσμης αντίθεσης ως έκφραση φυσικότητας και υποκειμενικού συναισθήματος. Υπό το πρίσμα των ιδεών του Διαφωτισμού, η θεματολογική και στιλιστική αντίθεση της opera buffa και της opera seria κατέληξε να θεωρηθεί συνεκδοχή της σύγκρουσης δύο αντιθετικών κοσμοθεωριών, μιας σύγκρουσης που έμελλε να βρει την πιο ακραία της εκδήλωση στη γαλλική αστική επανάσταση του 1789. Πέρα από τα όποια κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα, η διασταύρωση των δύο ειδών οδήγησε εν τέλει στην ώσμωσή τους: από τη μια μεριά, η opera seria, στα χέρια συνθετών όπως ο Christoph Willibald Gluck, άρχισε να προσλαμβάνει πολλά από τα χαρακτηριστικά του ανεπιτήδευτου στυλ της opera buffa· από την άλλη μεριά, η opera buffa, στα χέρια συνθετών όπως ο Niccolò Piccinni, άρχισε να γίνεται φορέας σοβαρού νοήματος και ηθικού βάρους, οδηγώντας στην ανάδυση νέων οπερατικών ειδών όπως η opera semiseria και το drama giocoso. Όλα αυτά τα οπερατικά είδη, παλαιότερα και νεότερα, συνέχισαν να καλλιεργούνται μέχρι και τις αρχές του 19ου αιώνα, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτήν του Wolfgang Amadeus Mozart, ο οποίος επιδόθηκε εκλεκτικά όχι μόνο στη σύνθεση οπερατικών έργων όλων των παραπάνω ειδολογικών κατηγοριών, αλλά και στη διασταύρωσή τους με πιο «ταπεινά» είδη όπως αυτό του γερμανικού Singspiel.
Σκοπός της παρουσίασης είναι να εξετάσει συνοπτικά αυτήν τη μη-γραμμική πορεία εξέλιξης της όπερας κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, επιχειρώντας να ρίξει φως στη μουσική συνθετών που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εμπέδωση των στιλιστικών συμβάσεων και των πρακτικών πρόσληψης του κλασικού οπερατικού ρεπερτορίου. Στο πλαίσιο της παρουσίασης, θα εκτελεστούν αποσπάσματα χαρακτηριστικών έργων του ρεπερτορίου αυτού από φοιτητές και απόφοιτους του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Πέτρος Βούβαρης Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΜΕΤ/ΠΑΜΑΚ στη «Μορφολογία και Ανάλυση της Μουσικής» Πιάνο

Sevastiana Astakhov Φωνή (σοπράνο)
Μαργαρίτα-Μαρία Κεβρεκίδου Φωνή (σοπράνο)

KLASIKISMOS 2 FOR PRINT_compressed